عنوان : بررسی علم خدا و مراتب آن از دیدگاه برخی از حکمای اسلامی با تکیه بر دیدگاه علامه طباطبایی
موضوع : ب) فلسفه / توحید / نبوت و وحی / معاد و حیات اخروی
سایر نویسندگان : جناب آقای الیاس موسوی خسروی (نویسنده مسئول)
کد مقاله : hcw1-01130075
ارائه دهنده : الیاس موسوی خسروی
متن چکیده : صفت علم خدا یکی از پیچیده ترین صفات است در حدی که پاسخگویی به بسیاری از شبهات و سوالات کلامی از قبیل بحث قضا و قدر، بداء ، اختیار انسان و فلسفه خلقت و شرور و ... منوط به داشتن درکی صحیح از این صفت خداست . حکما در زمینه علم خدا و مراتب آن دیدگاه های مختلفی ارائه کرده اند . عمده اختلافات حکما در زمینه علم پیشین خدا و علم او به جزئیات بوده و هست . اکثر حکمای الهی مبحث علم پیشین خدا را بر مبنای حضوری یا حصولی بودن آن تبیین کرده اند.ابن سینا، علم پیشین خدا را بر مبنای فاعلیت بالعنایه و نظریه صور ازلی مرتسمه در ذات، حصولی دانسته است . شیخ اشراق، علم پیشین خدا به مخلوقات را به نحو فاعلیت بالرّضا و حضوری و به نحو اجمالی دانسته است. در حالیکه ملاصدرا ، علم پیشین خدا را بر مبنای فاعلیت بالتجلی تبیین کرده و با حضوری دانستن علم پیشین خدا، به رد دیدگاه ابن سینا و با بیان اینکه علم خدا در تمام مراتب تفصیلی است به رد دیدگاه شیخ اشراق پرداخته است و علم پیشین خدا را سوای از حضوری بودن ، اجمالی در عین کشف تفصیلی دانسته است . علامه طباطبایی که به عنوان آغازگر فلسفه نوصدرایی در دوره معاصر شناخته می شود و در تفسیر مسائل فلسفی به سبک حکمت متعالیه ، صاحب مبنا است، در آثار خود به طور مفصل به بحث علم خدا و مراتب آن پرداخته و با نقد برخی دیدگاه ها البته با تکیه بر مبانی فکری صدرایی و گاها سینوی ، به غنای مجادلات حکمای قبل از خود در حوزه علم الهی همت گمارده است که نوشته حاضر بر آن است تا به بیان دیدگاه حکما به علم خدا - البته با تاکید بر دیدگاه علامه- بپردازد .